Boekhoudkundige verplichtingen van de maatschap

Vereenvoudigde en dubbele boekhouding

Sinds 1 november 2018 worden maatschappen ook gekwalificeerd als ‘ondernemingen’. Hierdoor brengt de structurering van uw familiaal vermogen via een maatschap meer verplichtingen met zich mee dan het louter aanhouden van datzelfde vermogen in privébezit. Deze extra verplichtingen houden in hoofdzaak verband met het voeren van een boekhouding en het opstellen van een jaarrekening. Maatschappen moeten enkel een vereenvoudigde boekhouding bijhouden indien de omzet (exl. btw) van de maatschap over het laatste boekjaar 500.000 euro niet overtreft.

De CBN bevestigt in haar  ontwerpadvies dat voor de berekening van het omzetcriterium er enkel rekening moet gehouden worden met recurrente verrichtingen die in naam en voor rekening van de maatschap worden uitgevoerd. Met “recurrente verrichtingen” wordt bedoeld dat het gaat om vaak voorkomende ontvangsten. Hierbij valt het op dat de CBN het begrip “recurrente verrichtingen” ruim interpreteert. In een vorig artikel op onze website werd reeds gesteld dat volgens de interpretatie van de CBN vele maatschappen een dubbele boekhouding zouden moeten voeren. In een voorbeeld bij het laatste ontwerpadvies stelt de CBN nu dat een maatschap die een termijnrekening aanhoudt, waarbij de initiële inleg van 100 euro + interest van 1 euro maandelijks zal worden teruggestort, een recurrent inkomen van 101 euro x 12 heeft. Dus hoewel deze maatschap maar 12 euro aan reële inkomsten per jaar heeft (namelijk de interest), zal zij volgens de CBN een recurrent inkomen van 1.212 euro per jaar  hebben (namelijk de terugbetaling van de inleg + de interest).

De maatschap die een boekhouding voert volgens de beginselen van het dubbel boekhouden, moet volgens de CBN iedere transactie in haar boekhouding opnemen volgens deze beginselen. Ook de verrichtingen die uitgevoerd worden door een externe beheerder zullen individueel moeten worden opgenomen volgens dit principe.

De maatschap die slechts een vereenvoudigde boekhouding moet voeren, zal volgens de CBN alle verrichtingen nog steeds zonder uitstel, getrouw en naar tijdsorde moeten inschrijven in ten minste drie dagboeken: een financieel dagboek, een inkoopdagboek en een verkoopdagboek.

Geen verplichting tot publicatie jaarrekening

De maatschap bezit geen rechtspersoonlijkheid.

De openbaarmakingsverplichting voor de jaarrekeningen van vennootschappen geldt uitsluitend voor vennootschappen met rechtspersoonlijkheid.  De jaarrekening van de maatschap (zonder rechtspersoonlijkheid) dient dus niet neergelegd te worden bij de Nationale Bank van België, ongeacht de grootte van de maatschap.

Boekhoudkundige verplichting voor elk georganiseerd afgescheiden vermogen

Een nieuwigheid in dit ontwerpadvies is dat de CBN uitdrukkelijk poneert dat er een boekhoudverplichting in de toekomst zou kunnen gelden vanaf het ogenblik dat er sprake is van een georganiseerd afgescheiden vermogen met uitkeringsoogmerk. In de praktijk zal dus, volgens de CBN, geval per geval moeten worden beoordeeld of het afgescheiden vermogen al dan niet een boekhoudplichtige onderneming is. Dit zou zelfs het geval kunnen zijn voor een effectenrekening die onverdeeld wordt aangehouden met contract van vermogensbeheer…

Conclusie

Het ontwerpadvies bevestigt dat jaarrekeningen van de maatschap niet openbaar dienen gemaakt te worden. Dit gegeven maakt de maatschap als instrument van de vermogensplanning voor velen nog steeds zeer gewenst. De ruime statutaire vrijheid en het onderhands karakter blijft vele families (nog steeds) terecht overtuigen een maatschap aan te wenden in het kader van hun  successieplanning.

De gevolgen van de verplichting tot het voeren van een dubbele boekhouding voor de maatschappen met een omzet van 500.000 euro of meer blijven ongewijzigd. De CBN bevestigt in dit ontwerpadvies wel dat enkel de reccurente opbrengsten in acht zullen worden genomen om te weten of een maatschap een vereenvoudigde boekhouding kan voeren. Het voorbeeld dat het begrip “recurrente opbrengsten” duidelijk zou moeten maken, is echter wel vatbaar voor kritiek.  Ook dient de aandacht gevestigd te worden op de visie van de CBN, die inhoudt dat de loutere afgescheiden vermogens binnenkort onderworpen kunnen worden aan dezelfde boekhoudkundige verplichtingen van onderneming.

Voorlopig gaat het slechts om een ontwerpadvies. Bij een publicatie van de definitieve versie houden wij u uiteraard graag op de hoogte.

Wenst u meer informatie omtrent uw vermogensplanning (al dan niet met maatschap), aarzelt u dan niet contact op te nemen.